Egzotyczne storczyki należą do najpiękniejszych – i trzeba przyznać, że najmodniejszych – kwitnących roślin ozdobnych. Wiele osób uważa, że są bardzo trudne w uprawie i nie udaje się uzyskać ponownego kwitnienia. W rzeczywistości właściwa pielęgnacja storczyków wymaga po prostu dokładnego przestrzegania zasad, a te nie są aż tak skomplikowane.

W jakich warunkach rosną storczyki?

Rośliny będące krewnymi doniczkowych storczyków, znanych też jako orchidee, rozsiane są po całym globie. Wiele gatunków spotkać można również w Polsce. Ich bliską kuzynką jest również wanilia. Storczyki w doniczkach wywodzą się z tropikalnych lasów, gdzie większość z nich rośnie jako epifity. To znaczy, że zamiast ukorzeniać się z ziemi, żyją na gałęziach i pniach drzew, które oplatają swoimi korzeniami. To ważne, gdyż posadzone w zwykłej glebie najprawdopodobniej zgniją.

Uprawa storczyków – temperatura otoczenia

Pod względem temperatury storczyki są wymagające. Nie jest jednak prawdą, że wszystkie potrzebują iście tropikalnych warunków. Dla różnych gatunków orchidei optymalne są różne temperatury. Dlatego warto kupić rośliny z dobrego źródła, aby wiedzieć, z jakimi konkretnie mamy do czynienia i czy będą najodpowiedniejsze do naszego mieszkania.
Storczyki takie jak: Coelogyne crista, Cymbidium, Odontoglossum crispum, Paphiopedilum insigne i Zygopetalum nie tolerują upałów. Optymalna temperatura latem to 16-20°C, natomiast zimą 14-16°C.
Storczyki z rodzajów: Cattleya, Dendrobium, Epidendrum, Gongora, Laelia, Oncidium i Stanhopea, potrzebują w lecie temperatur 18-25°C, a zimą 16-18°C.
Najbardziej ciepłolubne orchidee to: Angraecum, Phalaenopsis, Vanda, część gatunków Paphiopedilum i Dendrobium. Potrzebują one 20-27°C w lecie i 20-25°C w zimie.

Storczyki, a natężenie światła

Tropikalne, nie znaczy lubiące słońce. W swoim naturalnym środowisku storczyki pozostają raczej w cieniu, więc także w domu światło, które do nich dociera, powinno być delikatne i rozproszone. Roślina pozostawiona na ostrym słońcu może nie przeżyć. Dlatego idealne umiejscowienie to zachodnio-północna lub wschodnia strona domu. Jeśli mamy okna od południa, to lepiej postawić roślinę z dala od nich. Chociaż nie lubią one mocnego światła słońca, to uprawa storczyków w domu może wymagać sztucznego doświetlania. W okołorównikowych lasach dzień trwa przez cały rok około 12 godzin. Dlatego też w zimie i w wyjątkowo pochmurne dni orchidee mogą potrzebować dodatkowego światła.
Jeśli storczyk jest w zbyt silnym świetle, zauważymy żółknięcie i poparzenia liści. Natomiast zbyt mała ilość światła spowoduje zahamowanie wzrostu i rozwoju pąków.

Delikatne storczyki – uwaga na przeciągi

Bardzo ważne jest, że orchidee nie lubią przeciągów. Nie należy więc stawiać doniczek z kwiatami w miejscu, gdzie ruch powietrza jest wyczuwalny. Jeżeli stoją na parapecie lub blisko niego – na czas wietrzenia pomieszczenia należy je przenieść w zaciszne miejsce. To właśnie wrażliwość na przeciągi, zwłaszcza zimne, powoduje, że storczyki hodowlane zyskały opinię kwiatów niezwykle delikatnych i trudnych w utrzymaniu.

Storczyki w doniczce – podłoże

Ze względu na wspomnianą już naturę epifitów odpowiednie podłoże odgrywa bardzo istotną rolę. Podłoże dla storczyków musi przepuszczać powietrze do korzeni, a jednocześnie mieć dobrą chłonność, aby móc dostarczać potrzebnych roślinie substancji odżywczych. Najlepiej kupić gotową ziemię. Można też przygotować mieszankę przekompostowanej sosnowej kory, (ewentualnie węgla drzewnego lub żwiru), torfu lub mchu i ziemi liściastej. Gatunki storczyków, które ukorzeniają się w ziemi, potrzebują dodania do tej mieszanki lub gotowego podłoża żyznej, lekko kwaśnej ziemi kwiatowej.

Podlewanie storczyków i nawilżanie powietrza

Korzenie storczyków są bardzo wrażliwe na gnicie, dlatego nie mogą one być zanurzone stale w wodzie. Dopuszczalne jest natomiast podlewanie obficie dopiero wtedy, kiedy podłoże jest całkowicie suche. Przede wszystkim jednak zaleca się umieszczanie doniczek ze storczykami tak, aby roślina mogła pobierać parującą wodę z powietrza. Tak jak robi to w naturze z deszczu i z unoszącej się w powietrzy pod wpływem ciepła wilgoci. Dlatego przygotowujemy dosyć duży i płytki pojemnik wypełniony żwirem. Do niego wlewamy do połowy wodę. Na żwirku umieszczamy storczyki w doniczkach, uważając, żeby korzenie nie były zanurzone w wodzie. Przy optymalnej temperaturze woda będzie parować, odżywiając rośliny. Orchidee potrzebują dużej wilgotności powietrza, więc warto dbać o jego nawilżanie. Nie należy jednak spryskiwać bezpośrednio liści i kwiatów. Zwłaszcza w słońcu mogą one ulec uszkodzeniu.

Biorąc pod uwagę te optymalne warunki uprawy storczyków, warto się zastanowić, czy konewki i spryskiwacze będą nam w ogóle potrzebne. Na pewno na czas podlewania, jeśli nie chcemy przelać całego podłoża, a jedynie odżywić korzenie, warto wybrać konewkę z wąską, długą szyją, która pozwoli na wolne wlanie odpowiedniego poziomu wody do doniczki bez ryzyka zalania podstawy liści. Spryskiwaczy można używać natomiast do nawilżania perlitu, który następnie ma parować. W ten sposób nawet w domowych warunkach storczyki będą rosły i kwitły bez zastrzeżeń.

Nawożenie storczyków

Ze względu na szczególne wymagania tych roślin i to, że łatwo jest je przenawozić, nie ma tutaj co eksperymentować. Najlepsze jest wybranie nawozu przeznaczonego specjalnie do storczyków. Ważny jest też okres jego podawania. Nawożenie storczyków powinno odbywać się wtedy, kiedy roślina zgubiła kwiaty. Po przekwitnięciu zaczyna intensywnie rosnąć i przygotowywać się do wypuszczenia nowych pąków i to wtedy potrzebuje odżywienia. Należy pamiętać, że wymagania storczyków pod względem substancji odżywczych są raczej niewielkie i że nie wolno z nimi przesadzić – w takim wypadku orchidea nie zakwitnie. Jeśli chodzi o sposób podawania nawozu, można wybrać jedną z dwóch możliwości. Albo używa się wskazanej na opakowaniu dawki co drugie podlewanie, albo podać 1/3 lub 1/4 zalecanej porcji przy każdym podlewaniu. W okresie nawożenia należy obserwować liście. Zbyt ciemne świadczą o przenawożeniu.

Czy storczyk w domu zakwitnie ponownie?

Jeszcze do niedawna panowało przekonanie, że storczyki w domu nie zakwitną powtórnie. Wzięło się to zapewne stąd, że niewiele osób traktowało otrzymane w prezencie kwiaty z należytą uwagą i wiedziało, jak o nie dbać. Ponowne kwitnienie storczyków jest jak najbardziej możliwe, jeśli tylko stworzy im się do tego odpowiednie warunki. Po przekwitnięciu rośliny przechodzą w stan spoczynku. Najczęściej następuje do w okolicach lipca, podczas gdy szczyt okresu kwitnienia przypada zimą. Przekwitniętą orchideę należy przenieść w zacienione miejsce i przestać na pewien czas podlewać. Jeśli to możliwe i uda się uniknąć ostrego słońca, deszczu i wiatru, można przenieść doniczkę na balkon lub do ogrodu. W domu natomiast należy zapewnić temperaturę około 16-18°C. Po około 6 tygodniach roślina przechodzi ze stanu spoczynku w okres wzrostu i zawiązywania pąków.

Jak przesadzać storczyki?

Każdą roślinę doniczkową trzeba czasem przesadzić. W przypadku storczyków robi się to wtedy, gdy roślina nie mieści się w doniczce lub kiedy widzimy, że podłoże rozłożyło się, stało się miękkie, rozsypuje się i zaczyna przypominać zwykłą ziemię. Zazwyczaj przesadzanie storczyków przeprowadza się co 2-3 lata. Nowa doniczka nie może być zbyt duża, bo wtedy korzenie będą narażone na gnicie..

Wiedząc, jak dbać o storczyki, i poświęcając im nieco uwagi, z powodzeniem można cieszyć się pięknymi kwiatami przez wiele lat.