Podstawowym źródłem informacji o mieszkaniu czy działce jest księga wieczysta. Kiedy warto do niej zajrzeć i jak odczytać znajdujące się w niej zapisy? Okazuje się, że nie tylko zakup nieruchomości uzasadnia sprawdzenie księgi wieczystej.

Czym jest i z jakich działów składa się księga wieczysta?

Księga wieczysta to rejestr publiczny. W rejestrze tym znajdują się informacje o stanie prawnym danej nieruchomości. Sprawdzenie księgi wieczystej pozwala ustalić:

• rodzaj nieruchomości, jej wielkość i położenie. Te informacje umieszcza się w dziale I księgi wieczystej;
• kto jest właścicielem nieruchomości. Informacje zarówno o poprzednich, jak i aktualnych właścicielach znajdują się w dziale II księgi wieczystej;
• czy są obciążenia na rzecz osób trzecich, na przykład służebności. Tych informacji szukać należy w dziale III księgi wieczystej;
• czy na nieruchomości zostały ustanowione hipoteki. Dział właściwy dla długów hipotecznych to dział IV księgi wieczystej.

Dla rejestru publicznego, jakim jest księga wieczysta, charakterystyczna jest między innymi jawność. Oznacza to, że każdy może zapoznać się z treścią księgi – wystarczy znać jej numer. Dostęp do zawartości księgi wieczystej można uzyskać zarówno przez internet (poprzez stronę internetową Ministerstwa Sprawiedliwości), jak i osobiście we właściwym ze względu na adres położenia nieruchomości wydziale wieczystoksięgowym sądu rejonowego.

Kiedy najczęściej ma miejsce sprawdzenie treści księgi wieczystej?

Księga wieczysta jest dokumentem, do którego zagląda się sporadycznie. Z reguły ma to miejsce w określonych sytuacjach:

• przed zakupem nieruchomości, na przykład domu czy działki pod jego budowę. Kupującemu pozwala to uniknąć nabycia nieruchomości zadłużonej, z której następnie mogłaby być prowadzona egzekucja komornicza;
• przed wynajmem mieszkania. Weryfikacja treści księgi wieczystej pozwala stwierdzić, czy osoba podająca się za właściciela rzeczywiście nim jest i tym samym ma prawo rozporządzać lokalem;
• przed złożeniem do komornika wniosku o zajęcie, wycenę i licytację nieruchomości. Zapoznanie się z treścią księgi wieczystej pozwala stwierdzić, czy w trakcie postępowania mogą pojawić się inni wierzyciele;
• przed udzieleniem przez bank kredytu. Jeżeli nieruchomość ma być zabezpieczeniem kredytu, bank wnikliwie przyjrzy się każdemu z działów księgi wieczystej;
• przed przeprowadzeniem sprawy spadkowej. Nieruchomości często wchodzą w skład masy spadkowej, a wówczas należy sprawdzić między innymi czy osobom trzecim przysługują określone prawa do nieruchomości.

Komu powierzyć weryfikację informacji z księgi wieczystej? Osoby, które nie mają doświadczenia w czytaniu ksiąg wieczystych, powinny skorzystać z pomocy doświadczonego prawnika – najlepiej, aby specjalizował się on w sprawach dotyczących nieruchomości.